|
จังหวัดสุโขทัย เป็นจังหวัดหนึ่งในประเทศไทยตั้งอยู่บริเวณภาคเหนือตอน ล่าง (แบ่งเขตตามการพยากรณ์อากาศและเศรษฐกิจ สังคม) หรือภาคกลางตอนบน (แบ่งตามทางภูมิศาสตร์) ห่างจากกรุงเทพมหานครตามระยะทางหลวงแผ่นดินประมาณ 440 กิโลเมตร มีอาณาเขตติดต่อกับจังหวัดแพร่ อุตรดิตถ์ พิษณุโลก กำแพงเพชร ตาก และลำปาง (เรียงตามเข็มนาฬิกาจากด้านเหนือ)จังหวัดสุโขทัย เป็นที่ตั้งอาณาจักรแรกของชนชาติไทยเมื่อ ๗๐๐ ปีที่แล้ว คำว่า “สุโขทัย” มาจากสองคำ คือ “สุข+อุทัย” หมายความว่า “รุ่งอรุณแห่งความสุข” รอยอดีตแห่งความรุ่งเรือง เห็นได้จากอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัยและศรีสัชนาลัย ซึ่งเป็นที่รู้จักของชาวไทยและต่างประเทศ
อาณาเขต
จังหวัดสุโขทัยมีอาณาเขตติดต่อกับจังหวัดใกล้เคียง ดังนี้
- ทิศเหนือ เขตอำเภอศรีสัชนาลัย ติดต่อกับ อำเภอวังชิ้น อำเภอสูงเม่น จังหวัดแพร่ และอำเภอลับแล จังหวัดอุตรดิตถ์
- ทิศใต้ เขตอำเภอคีรีมาศ และอำเภอกงไกรลาศ ติดต่อกับ อำเภอพรานกระต่าย จังหวัดกำแพงเพชร และอำเภอบางระกำ จังหวัดพิษณุโลก
- ทิศตะวันออก เขตอำเภอกงไกรลาศ อำเภอศรีสำโรง และอำเภอสวรรคโลกติดต่อกับอำเภอพรหมพิราม อำเภอเมืองพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก และอำเภอพิชัย จังหวัดอุตรดิตถ์
- ทิศตะวันตก เขตอำเภอบ้านด่านลานหอย และอำเภอทุ่งเสลี่ยม ติดต่อกับ อำเภอเมืองตาก อำเภอบ้านตาก จังหวัดตาก และอำเภอเถิน จังหวัดลำปาง
ลักษณะภูมิประเทศ
พื้นที่ ส่วนใหญ่ของจังหวัดสุโขทัยจะเป็นที่ราบลุ่ม ทางตอนเหนือและตอนใต้ของจังหวัดมีลักษณะเป็นที่ราบสูง มีเขาหลวงเป็นภูเขาที่มีความสูงที่สุด วัดจากระดับน้ำทะเลมีความสูงประมาณ 1,200 เมตร โดยมีแนวภูเขายาวเป็นพืดทางด้านทิศตะวันตก ส่วนพื้นที่ตอนกลางของจังหวัดจะเป็นที่ราบ มีแม่น้ำยมไหลผ่านจากทิศเหนือจรดทิศใต้ ผ่านอำเภอศรีสัชนาลัย อำเภอสวรรคโลก อำเภอศรีสำโรง อำเภอเมืองสุโขทัย และอำเภอกงไกรลาศ ช่วงที่ไหลผ่านจังหวัดสุโขทัยยาวประมาณ 170 กิโลเมตร
หน่วยการปกครอง
การปกครองแบ่งออกเป็น 9 อำเภอ 86 ตำบล 843 หมู่บ้าน
สัญลักษณ์ประจำจังหวัด
- ตราประจำจังหวัดสุโขทัย: ภาพพระบรมรูปพ่อขุนรามคำแหงมหาราช พระมหากษัตริย์แห่งราชวงศ์พระร่วง ประทับบนพระแท่นมนังคศิลา ปกครองไพร่ฟ้าข้าแผ่นดินให้ได้รับความร่มเย็นเป็นสุข และทรงบริหารราชอาณาจักรแห่งนี้ให้เจริญรุ่งเรืองที่สุดในช่วงปี พ.ศ. 1822 ถึง พ.ศ. 1842
- ดอกไม้ประจำจังหวัด: ดอกบัวหลวง (Nymphaea lotus)
- ต้นไม้ประจำจังหวัด: ตาลโตนด (Afzelia xylocarpa)
- พันธุ์ไม้มงคลพระราชทาน: มะค่าโมง
- คำขวัญประจำจังหวัด: มรดกโลกล้ำเลิศ กำเนิดลายสือไทย เล่นไฟลอยกระทง ดำรงพุทธศาสนา งามตาผ้าตีนจก สังคโลกทองโบราณ สักการแม่ย่าพ่อขุน รุ่งอรุณแห่งความสุข (แต่งโดยสำราญ สีแก้ว อาจารย์โรงเรียนสวรรค์อนันต์วิทยา อำเภอสวรรคโลก โดยคำขวัญเดิมคือ “กำเนิดอักษรไทย งานใหญ่ลอยกระทง มั่นคงพุทธศาสนา พระแม่ย่ามิ่งเมือง อดีตรุ่งเรืองคือเมืองสุโขทัย”)
การคมนาคม
ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 12 เป็นถนนสายเศรษฐกิจตะวันออก-ตะวันตก
เจ้าเมือง/ผู้ว่าราชการจังหวัด
- พระยาศรีสัชนาลัยบดี พ.ศ. 2449-2450.
- พระยาพยุหาพิบาล พ.ศ. 2451-2456.
- อ.ท.พระยารามภักดีพ.ศ. 2456-2460
- อ.อ.พระยาวิเชียรปราการ พ.ศ. 2461-2469
- พระยาพิทักษ์อุทัยเขตต์ พ.ศ. 2470-2472
- พระยาอัธยาศัยวิสุทธิ์ พ.ศ. 2473-2474
- พระยาประสงค์เกษมราษฎร์ พ.ศ. 2475-2477
- พระสนิทประชานันท์ พ.ศ. 2478-2478
- หลวงอรรถวิจิตรจรรยารักษ์ พ.ศ. 2479-2479
- พระอนุมานสารกรรม พ.ศ. 2480-2483
- หลวงนรัตถรักษา พ.ศ. 2484-2486
- นายพินิต อักษสารสิทธิ์ พ.ศ. 2487-2487
- ขุนระดับคดี พ.ศ. 2488-2488
- ขุนพิเศษ นครกิจ พ.ศ. 2489-2489
- ขุนรัตนวรพงศ์ พ.ศ. 2489-2490
- หลวงอนุมัติราชกิจ พ.ศ. 2490-2495
- นายเชื่อม ศิริสนธิ พ.ศ. 2495-2500
- นายเฉลิม ยูปานนท์ พ.ศ. 2501-2505
- นายเชื่อม ศิริสนธิ พ.ศ. 2505-2508
- นายสมาส อมาตยกุล พ.ศ. 2508-2512
- นายรังสรรค์ รังสิกุล พ.ศ. 2512-2515
- นายเฉลิม ถาวรเวช พ.ศ. 2515-2519
- นายดำรง วชิโรดม พ.ศ. 2519-2522
- นายเลอเดช เจษฎาฉัตร พ.ศ. 2522-2523
- นายไพฑูรย์ ลิมปิทีป พ.ศ. 2523-2525
- นายอาษา เมฆสวรรค์ พ.ศ. 2525-2527
- พ.ต.อรุณ สังฆสุบรรณ์ พ.ศ. 2528-2531
- พ.ต.ไพศาล โอวาทตระกูล พ.ศ. 2531-2532
- นายธวัช มกรพงศ์ 2532-2534
- นายณัฎฐ์ ศรีวิหค 2534-2535
- นายเกียรติพันธ์ น้อยมณี 2535-2538
- นายประพันธ์ ชลวีระวงศ์ 2538-2541
- นายนรินทร์ พานิชกิจ 2541 – 2544
- นายอมรทัต นิรัติศยกุล 2544-
- นายจักรินทร์ เปลี่ยนวงศ์
- นางสุมิตรา ศรีสมบัติ พ.ศ. 2555-2556
- นายจักริน เปลี่ยนวงษ์ พ.ศ. 2256-ปัจจุบัน
บุคคลที่มีชื่อเสียง
สถาบันการศึกษา
โรงเรียนประถม-มัธยม
การอาชีวะ
อุดมศึกษา
สถานที่ท่องเที่ยว
อำเภอเมืองสุโขทัย
- อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย ตำบลเมืองเก่า
- พิพิธภัณฑ์ปลาในวรรณคดี ตำบลบ้านสวน
- สวนหลวง ร.๙ ตำบลบ้านสวน
- พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติรามคำแหง ตำบลเมืองเก่า
- พิพิธภัณฑ์สังคโลก ตำบลบ้านหลุม
- พระราชานุสาวรีย์พ่อขุนรามคำแหงมหาราช ตำบลเมืองเก่า
- ศาลพระแม่ย่า ศาลากลางจังหวัดสุโขทัย ตำบลธานี
- พระพุทธอุทยานสุโขทัย ตำบลธานี
- ทุ่งทะเลหลวง ตำบลบ้านกล้วย
- โครงการสวนสัตว์สุโขทัย ตำบลบ้านกล้วย
อำเภอศรีสัชนาลัย
- อุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย ตำบลศรีสัชนาลัย
- อุทยานแห่งชาติศรีสัชนาลัย ตำบลบ้านแก่ง
- ศูนย์ศึกษาและอนุรักษ์เตาสังคโลก(เตาทุเรียง)ตำบลหนองอ้อ
- ศูนย์หัตถกรรมพื้นบ้านโบราณหาดเสี้ยว(สุนทรีผ้าไทย)ตำบลหนองอ้อ
- สาธรพิพิธภัณฑ์ผ้าทองคำ ตำบลหาดเสี้ยว
- วัดพระศรีรัตนมหาธาตุวรวิหาร(วัดพระปรางค์)ตำบลศรีสัชนาลัย
- แหล่งขุดข้นโบราณคดีโครงกระดูก(วัดชมชื่น)ตำบลศรีสัชนาลัย
- พระราชานุสาวรีย์พระมหาธรรมราชาที่ ๑(พระยาลิไท)ตำบลศรีสัชนาลัย
- วัดเชิงคีรี(หลวงพ่อโต 700 ปี)ตำบลศรีสัชนาลัย
- พิพิธภัณฑ์ชุมชนศรีสัชนาลัย(เทศบาลเมืองศรีสัชนาลัย)ตำบลศรีสัชนาลัย
- ท่องเที่ยวเชิงนิเวศบ้านนาต้นจั่น ตำบลบ้านตึก
- ปางช้างศรีสัชนาลัย(หมู่บ้านช้างบ้านภูนก) ตำบลบ้านตึก
- บ้านศิลปะศิลาแลงอาร์ตแกลอรี่(วัดโคกสิงคาราม) ตำบลศรีสัชนาลัย
- ย่านพานิชย์หัตกรรมเงินทองโบราณ 800 ปี ตำบลศรีสัชนาลัย ตำบลท่าชัย
อำเภอทุ่งเสลี่ยม
- หลวงพ่อศิลา วัดทุ่งเสลี่ยม
- วัดพิพัฒน์มงคล (พระพุทธรูปทองคำ)
อำเภอสวรรคโลก
- พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติสวรรควรนายก ตำบลวังไม้ขอน
- สวนหลวงพระร่วงเฉลิมพระเกียรติ (ทุ่งแม่ระวิง) ตำบลป่ากุมเกาะ
- วัดสว่างอารมณ์วรวิหาร (วัดจวน)
- เมืองโบราณบางขลัง ตำบลเมืองบางขลัง
- โครงการเกษตรอินทรีย์สนามบินสุโขทัย
- ท่าอากาศยานสุโขทัย(สนามบินสุโขทัย)
- พระราชานุสาวรีย์พ่อขุนศรีอินทราทิตย์(วัดคุ้งวารี)ตำบลย่านยาว
- ศาลหลักเมืองสวรรคโลก (ตำบลเมืองสวรรคโลก)
อำเภอบ้านด่านลานหอย
อำเภอศรีสำโรง
อำเภอคีรีมาศ
อำเภอกงไกรลาศ
- ท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมบ้านกง
อำเภอศรีนคร
- มูลนิธิสายใจไทยในพระบรมราชูปถัมภ์(โครงการที่ดินทำกิน)
งานเทศกาลและประเพณี
- งานลอยกระทงเผาเทียนเล่นไฟ อ.เมือง
- งานวันพ่อขุนรามคำแหงมหาราช อ.เมือง
- งานสักการะพระแม่ย่าและงานกาชาด อ.เมือง
- งานออกพรรษาแห่ตาชูชก อ.เมือง
- งานมหาสงกรานต์กรุงเก่า อ.เมือง
- งานสงกรานต์เสื้อลายดอก ถนนข้าวตอกสุโขทัย อ.เมือง
- งานแข่งขันเรือพายเทโวโรหณะ อ.เมือง
- ประเพณีบวชนาคแห่ช้างหาดเสี้ยว อ.ศรีสัชนาลัย
- งานประเพณีแห่น้ำขึ้นโฮง อ.ศรีสัชนาลัย
- งานประเพณีสรงน้ำโอยทานสงกรานต์ศรีสัชนาลัย อ.ศรีสัชนาลัย
- งานนมัสการพระธาตุเฉลียงและพระธาตุมุเตา(วัดพระปรางค์) อ.ศรีสัชนาลัย
- งานย้อนอดีตศรีสัชนาลัยนุ่งผ้าไทยใส่เงินทองโบราณ อ.ศรีสัชนาลัย
- งานของดีศรีสัชนาลัยและเทศกาลอาหาร อ.ศรีสัชนาลัย
- งานหมากม่วงหมากปรางและงานของดีศรีสวรรคโลก อ.สวรรคโลก
- งานประเพณีสงกรานต์และเทศกาลอาหารเมืองสวรรคโลก อ.สวรรคโลก
- งานวันพิชิตยอดเขาหลวง อ.คีรีมาศ
- ประเพณีการทำขวัญผึ้ง อ.คีรีมาศ
อ้างอิง
ดูเพิ่ม
แหล่งข้อมูลอื่น
พิกัดภูมิศาสตร์:  17.01°N 99.75°E
|
