ตำราวันดีวันเสียล้านนา

แก้ไขล่าสุด ใน วันพุธที่ 31 ตุลาคม 2012 เวลา 14:25 เขียนโดย นายตัวดี ท.ทิวเทือกเขา วันเสาร์ที่ 08 สิงหาคม 2009 เวลา 15:15

ตำราพื้นเมืองโบราณ

ที่ถามหากั๋นมาหลายคนครับ วันนี้พี่หนานแดน นายตัวดี ท.ทิวเทือกเขา จัดหื้อเต็มสูตร เลยหล่ะครับ….ตำราโบราณเกี่ยวกับ วันดี-วันเสีย ในการทำการมงคล เพื่อให้เป็นแนวทางในการประกอบพิธีกรรมต่างๆ แต่ก็อย่าลืมว่าศาสนาพุทธของเฮาไม่ได้สอนให้ยึดติดในเรื่องฤกษ์ยามเท่าใด เอาเป็นว่าถ้าตรงกับกฤษ์สะดวกและความพร้อมของ เราและคนเฒ่าคนแก่ที่มาร่วมงานไม่ทักท้วงสบายใจกับทุกฝ่าย ก็น่าจะลงตัว ครับ

ฤกษ์ยามดีล้านนาบ้านเฮา

ตามประเพณีและความเชื่อของคนล้านนา หากจะทำการมงคลใดๆ ก็ตามไม่ว่าจะเป็นงาน ขุดน้ำบ่อ ก่อศาลา ละเมียเก่า เอาเมียใหม่ คนต้องมาถามถึงมื้อจั๋นวันดีจากพี่หนาน วันนี้เลยนำเรื่องการหาฤกษ์งามยามดี แบบกว้างๆ เป็นวันเสียประจำแต่ละเดือน หากเดือนไหนตรงกับวันเสียก็ให้เว้น

วันดีวันเสีย เพราะเป็นคำที่คุ้นหูมากกว่า เป็นวันที่คนล้านนาเชื่อว่า เป็นวันที่ควรหรือไม่ควรสำหรับทำพิธีกรรม หรือกิจกรรมต่างๆ วันดีวันเสีย เป็นการนับวันตามคติความเชื่อแบบท้องถิ่น การยึดถือเช่นนี้ ยังไม่พบที่มาของความคิด หรือวิธีการจัดระบบความคิดได้ชัดเจน แม้จะเป็นเพียงความเชื่อตามคตินิยมก็ตาม แต่ก็ได้รับการยอมรับในหมู่ประชาชนทั่วไปเสมอมา “วันดีวันเสีย” ที่ปรากฏในเอกสารและที่คนล้านนาเชื่อถือมีอยู่มากมาย

มื้อ จันวันดีหรือที่ออกเสียงตามสำเนียงชาวเหนือว่า “มื้อจั๋นวันดี” นั้น เป็นการหาฤกษ์ยาม ตามเดือนพื้นเมือง ก่อนที่จะกระทำพิธีอันเป็นมงคลทุกอย่าง ไม่ว่าจะเป็นการแต่งงาน  ขึ้นบ้านใหม่ การเดินทางไปค้าขาย หรือการบวช ดังมีรายละเอียดต่อไปนี้

อนึ่ง การนับเดือนของภาคเหนือจะนับเร็วกว่าภาคกลางไป 2 เดือน เช่น เดือน 5 ของภาคกลาง ภาคเหนือจะนับเป็น 7 เป็นต้น โดยมีหลักการไล่วันเสียประจำแต่ละเดือนอย่างนี้

พูด ถึงหลักการให้ฤกษ์สำหรับออกรถ ออกเดินทาง ขึ้นบ้านใหม่ โบราณท่านมักจะใช้ดิถีฤกษ์ไชยหรือดิถีฤกษ์ชัยเป็นหลักใหญ่สำหรับการคำนวณหา ฤกษ์  แต่อย่างไรก็ตามก็ต้องดูดิถีอื่นๆประกอบอีกมากมายหลายอย่าง เช่น นักษัตร หรือฤกษ์บน-ล่างตามนักษัตรที่ดาวจันทร์ทั้งดวงชาตาเดิมและดวงจร กับฤกษ์ล่างที่คำนวณจากดิถีของวัน เช่นวันทินกาล วันบอด วันภาณฤกษ์ วันฟู วันจม วันพิลา ฯลฯ และดูกาลโยคประจำปีอีก เช่น วันอธิบดี วันโลกาวินาศ ฯลฯ และวาร เช่น วันอังคาร วันเสาร์งดเว้นเด็ดขาดสำหรับการออกเดินทาง ออกรถใหม่ เข้าบ้านใหม่, ฯลฯ อีกทั้งก็ต้องดูดาวจรในวันที่จะทำการนั้นๆว่ามีทรรศนะสัมพันธ์ องศา โยคเกณฑ์ดีร้ายต่อกันอย่างไร แล้วก็ต้องดูว่าเป็นวันจันทร์ดับ อมาวสี ดาวเคราะห์เป็นอัสตะ (ดับ)พักร์ มนฑ์ เสริด เกิดคราส แพ้เคราะห์ยุทธ อาทิตย์-จันทร์ทรงกลด นี่ก็ต้องห้ามในการให้ฤกษ์ออกรถ ขึ้นบ้านทั้งนั้น สำหรับดิถีฤกษ์ไชยแต่โบราณนั้นผมได้จัดทำเป็นตารางให้ดูง่ายๆ ดังนี้ครับ

สรุป 1  3  6 11 13  ค่ำ เป็นวันดี

ตำราสร้างบ้านแป๋งเฮือนแบบล้านนา

ถ้าเฮาจะปลูกบ้านแป๋งเฮือน ตลอดจ๋นย้ายไปอยู่ตี้ใหม่ เช่น หอพัก เป๋นต้น เปิ้นแต้มไว้ในปั๊บดั่งนี้

ในตำราการสร้างเฮือน(เรือน)ในล้านนา มีข้อความบ่งบอกไว้ว่า “เฮือน(เรือน)หลายหลังมาแป๋ง(สร้าง)เฮือนหลังเดียวย่อมขึดนักหนา…เพราะ เรียกกันว่า เฮือนแก๋งแค อันว่าบ้านเรือนบางคนได้มาอย่างง่ายดาย..แต่ผู้คนส่วนมากกว่าจะได้ เฮือน(เรือน)มาแต่ละหลังมันแทบน้ำตาตก หรือบางคนน้ำตาตกไปหลายครั้ง ต้องเป็นหนี้สิน กู้ยืมเงินมาสร้างบ้านเพียงเพื่อว่า “บ้านคือวิมานของเรา”โดยเฉพาะคนระดับรากหญ้า หาเช้ากินเช้านั่นแหละ อย่าว่าหาเช้ากินค่ำเลย…แม้ว่าจะมีที่ดินของบรรพบุรุษอยู่บ้างแต่จะเอาไม้ มาสร้างบ้านหรือจ้างสะหล่า(ช่าง)มาสร้างบ้านก็ต้องไปยืมเงินมาจ้าง กว่าจะใช้หนี้เสร็จพอดีก็บ้านเก่าชำรุด ต้องซ่อมต้องเสียเงินกันอีก …โอ๊ย…ทุกข์แท้หนอ..ทุกร้อยแปดว่าอั้น….เอาไม้เก่าเรือนหลายหลัง มาสร้างแป๋งเรือนเป๋นหลังเดียว เรียกกันว่า ” เฮือนแก๋งแค”ย่อมขึดนักหนา

ตำราจัดเสาเรือน ความหมายของเสาเฮือนแต่ละต้น

* หากมีมีเสาเฮือน เกินต้นที่ 12 ไปให้นับต้นที่ 13 เป็นต้นที่ 1 ใหม่ หมายถึง ต้นที่ 13 คือ ต้นที่ 1 นั่นเอง