สังคหะหมู่บ้านเกษตรสมบูรณ์ ต.ร่มเย็น อ.เชียงคำ จ.พะเยา ปี 2552-53 ชุดที่ 1
| การสวดสังคหะไม่ปรากฏหลักฐานว่า เริ่มมีการปฏิบัติในหมู่ชาวบ้านล้านนามาแต่เดิม หรือรับมาตั้งแต่เมื่อใด การสวดสังคหะคือพิธีปัดรังควาน เพื่อให้บ้านเรือนสะอาดหมดมลทิน ขับไล่สิ่งชั่วร้ายต่างๆ ออกจากบ้าน แต่เหตุผลประการสำคัญ คือ เป็นการป้องกันผีผู้ตายกลับมาหลอกหลอนการทำพิธีสวดสังคหะนั้น กระทำหลังจากกลับจากป่าช้าแล้ว โดยพระสงฆ์ 4 รูป ประพรมน้ำมนต์ (ด้วยใบหนาด ใบหนาม ซึ่งเชื่อว่าผีกลัว) ให้คนและบ้าน และผูกข้อมือเจ้าบ้านและญาติทั้งหลาย นอกจากการสวดสังคหะแล้ว ยังมีการทำบุญอุทิศให้ผู้ตายอีกหลายครั้งการสืบชะตาบ้าน มีจุดมุ่งหมายเพื่อสร้างความเป็นสิริมงคลให้แก่หมู่บ้าน โดยจะประกอบพิธีกรรมที่หอเสื้อบ้านหรือศาลากลางบ้านอันเป็นศูนย์รวมในการประกอบพิธีของหมู่บ้าน
ก่อนวันประกอบพิธี ชาวบ้านจะช่วยกันประดับตกแต่งหอเสื้อบ้าน หรือศาลากลางบ้านให้สวยงาม ทำความสะอาดบริเวณรอบ ๆ แล้วจัดราชวัตร ปักฉัตร และธงทิว ใช้ต้นกล้วย ต้นอ้อย ประดับโดยรอบ วงด้ายสายสิญจน์รอบบริเวณพิธี ทำแท่นบูชาท้าวทั้งสี่และเทพารักษ์ในบริเวณนั้นมีสิ่งของที่นำมาประกอบพิธี ได้แก่ ข้าว พริกแห้ง เกลือ ขนม ข้ามต้ม ดอกไม้ ธูปเทียน หมาก พลู บุหรี่ เมี่ยง ซึ่งได้มาจากการบริจาคของชาวบ้าน ในวันประกอบพิธี จะมีการทำบุญตักบาตรในตอนเช้า ในบริเวณพิธี หลังจากนั้นพระสงฆ์สวดชัยมงคลคาถา และสวดพระปริตร เทศนาธรรมใบลาน และเทศนาธรรมสืบชุตา เพื่อขับไล่สิ่งชั่วร้ายและเสนียดจัญไร หรือสิ่งอัปมงคลให้ออกไปจากหมู่บ้าน เมื่อจบพิธีแล้วก็จะปะพรมน้ำมนต์แก่ผู้มาร่วมพิธีทุกคน ความสำคัญ พิธีสืบชะตาแบบพื้นเมืองของจังหวัดน่านได้ยึดถือและปฏิบัติสืบต่อกันมาช้านาน ชาวน่านในทุกหมู่บ้าน ทุกตำบลต่างรู้จักและยึดมั่นปฏิบัติกันอยู่ เพราะเชื่อว่าทุกข์ภัยทั้งหลายที่จะเกิดขึ้นกับตัวเอง และญาติพี่น้องจะหมดหายไปชีวิตก็จะยืนยาวยิ่งขึ้น อีกทั้งเชื่อว่าก่อให้เกิดขวัญและกำลังใจในการปฏิบัติหน้าที่การงานพร้อมที่จะสู้กับชะตาชีวิตต่อไป พิธีสืบชะตานี้แบ่งเป็น ๓ ประเภทคือ พิธีกรรม เครื่องสืบชะตาคนประกอบด้วย ขันตั้งสืบชะตา ประกอบด้วยเทียนเล่มเล็ก ๘ คู่ เล่ม ๑ บาท ๑ คู่ เทียนเล่มเฟื้อง ๑ คู่ ข้าวตอกดอกไม้ หมากหัว พลูมัด เบี้ยพันสาม กล้วยเครือมะพร้าว บอกข้าวเปลือก บอกข้าวสาร หม้อน้ำ หม้อดิน ขันขอศีล ประกอบด้วยเทียนเล่มเล็ก ๔ คู่ ข้างตอกดอกไม้ใส่พาน ขันคารวะเครื่องสืบชะตา ประกอบด้วยเทียนเล่มเล็กน้ำหนัก ๒ สลึง ๔ คู่ เทียนสืบชะตา ๓ เล่มเทียนขนาดเล็ก ๑๐๐ เล่ม ประทีป ๑๐๐ อัน และตาแหลวคาเขียว ๑ อัน ขั้นตอนในการประกอบพิธีสืบชะตา ผู้ดำเนินการและผู้ประกอบพิธี ขั้นตอนพิธีการ ชื่อคัมภีร์ที่ใช้ประกอบพิธีสืบชะตา |
|
| ที่มา : http://www.prapayneethai.com |
| ทำความเข้าใจเกี่ยวกับเว็ปไซต์ www.kasetsomboon.org |
| ข้อตกลงก่อนชมเว็ปไซต์ |
| บทความบันทึกการเดินทางของเว็ปมาสเตอร์ นายตัวดี ท.ทิวเทือกเขา คลิ๊กอ่านได้เลยครับ มีทั้งหมดตอนนี้ 14 ตอน |
